بهترین روش های خشک کردن زعفران
روش های خشک کردن زعفران به‌طور کلی دو دسته هستن که یکی از اونها سنتیه و اون یکی، روش مکانیزه شده هست. بریم با هم این دو روش رو بررسی کنیم و ببینیم از بین‌شون، بهترین روش خشک کردن زعفران کدومه.
۱.روش سنتی خشک کردن زعفران
این روش به چندین شکل انجام میشه. تو این قسمت، با هم بعضی از روش های خشک کردن به صورت سنتی رو مرور میکنیم تا شما بتونید اون روشی که به نظرتون راحتتره رو انتخاب کنید.
روش سنتی اول:
اولین روش خشک کردن زعفران که میخوام بهتون یاد بدم به این طریقه :
بعد از تمیز کردن زعفران هاتون دو تا برگه A4 میذارید روی بخاری که شعلش خیلی کمه و زعفران هاتونو روش میچینید و میذارید 24ساعت بمونه، بعد از اون، وقتی میخواین از خشک شدن زعفران ها مطمئن بشین، یکی از رشته های زعفران رو بگیرین بین دوتا انگشتتون . اگه به‌راحتی خرد شد تبریک میگم! زعفران شما با موفقیت خشک شده.
مزایا و معایب خشک کردن زعفران روی بخاری:
۱_بدون هزینه و ساده است.
۲_ تو این روش زمان خشک کردن زعفران خیلی طولانی تر میشه و این موضوع از کیفیت زعفران کم میکنه و خواص زعفران رو کاهش میده(اعم از فواید پزشکی زعفران، خواص زعفران برای تقویت و رشد موی سر و …)
۳_احتمال تغییر رنگ زعفران تو این روش خیلی بالاست.
۴_رطوبت و دما دو تا از فاکتورهای مهم در خشک کردن زعفران هستن که غیر قابل کنترلن.
۵_ امکان آلودگی زعفران (انواع قارچ‌ها، مواد خارجی، میکروب‌ها و کپک زدگی زعفران) احتمال بالایی داره.
استفاده از روش خشک کردن سنتی صرفاً برای کسانی مناسبه که از کاشت زعفران تو گلدون استفاده کردن، چون مقدار زعفران تو کشت‌های خانگی زیاد نیست و با استفاده از این روش، بدون صرف هزینه میشه زعفران هارو خشک کرد.
روش سنتی دوم
در این روش، بعداز جدا کردن کلاله ها ازهم ،کلاله هارو میریزیم داخل سبدی که سوراخای ریزی داره ( بهتره سبد استیل یا روحی باشه ) و بعد یه پارچه ی نازک (هرچی نازک تر بهتر) میکشیم روشون و توی یه محیطی قرار میدیم که حرارتش مناسب باشه. وقتی قرمزی کلاله ها رنگش به تیرگی عوض شد و لای دوتا انگشتتاتون خرد شد، یعنی خشک شده.
روش سنتی سوم
به این روش اصطلاحاً روش اسپانیایی هم میگن. تو این روش باید یه گرم خونه ی سنتی برای خشک کردن زعفران درست کنید. این روش برای کسانی بیشتر مناسبه که خودشون کاشت زعفران انجام میدن و حجم زعفرانشون زیاده. حالا این روش چجوری انجام میشه؟ برای اینکه بهتر متوجه منظورم بشین به تصویر پایین توجه کنید.
همینطور که در این تصویر میبینین، یه بخاری زیر چهار پایه قرار داره که باید با طبقه اول 20 سانتی متر فاصله داشته باشه (اگه میخواین این گرمخونه تون چند طبقه ای باشه، باید فاصله طبقه ها از هم حداقل 20 سانتی متر باشه. توی این حالت، حداکثر تا ۶ طبقه میشه درست کرد). نکته ی دوم اینه که جنس پارچه ای که تو این روش استفاده میشه باید حریر یا حریر شیشه ای باشه. دمای اتاق هم باید 42 تا 45 درجه ثابت بمونه.
برای خشک کردن کلاله های تَر قرمز رنگ زعفران اونا رو به قطر یک بند انگشت به صورت شاد روی هم بریزید . این یک بند انگشت ضخامت لایه کلاله ها باعث میشه کمتر پیچ و خم بخورن و راست تر و خوش استایل تر بشن. بعد برای خشک کردن گلبرگها یک لایه گلبرگ روی سطح پارچه بریزین (گلبرگها بدون پرچم زرد رنگ و بدون دمگل گوشتی باشن که یکدست و سریع خشک بشن).
طول زمان خشک کردن این زعفران و گلبرگها با دمای 42 الى 45 درجه حدود 4 ساعته. حرارت بیشتر از 45 درجه، باعث تیره شدن کلاله های قرمز رنگ زعفران میشه و کیفیت محصول خراب میشه . (از رنگ زرشکی روشن میره به سمت جگری رنگ). راستی، این نکته رو یادتون نره بعد از ۲ ساعت جای طبقه ی بالا و پایینو عوض کنید.
معایب و مزایای خشک کردن زعفران به روش اسپانیایی
۱_تو این روش امکان کنترل میزان رطوبت وجود نداره.
۲_ امکان کنترل حرارت تا حدودی ممکنه.
۳_ اگه دما زیاد بشه، باعث تیره شدن یا سوختن زعفران میشه.
۴_ اگه دما کم باشه باعث کپک زدگی و نرم شدن زعفران ها میشه.
۵_ قیمت فراهم کردن این ابزارها پایینه و برای تمام زعفران کارها امکان استفاده از این روش وجود داره.
۶_ تو مقادیر کم هم قابل انجامه.
۲- روش های خشک کردن زعفران به صورت مکانیزه
بهترین روش خشک کردن زعفران، استفاده از روش مکانیزه و دستگاه‌های خشک کن صنعتیه. تواین دستگاه‌ها تمام فاکتورها مثل گرما، رطوبت و منبع انرژی قابل‌کنترلن. بنابراین می‌تونیم بهترین و باکیفیت‌ترین و از همه مهمتر، خوشرنگترین و خوش عطر ترین زعفران رو داشته باشیم.
زعفران خشک شده با این نوع دستگاه ها تحت یه سری شرایط خاص، بهترین کیفیت رو از لحاظ قدرتِ رنگدهی و طعم داره. تو این روش از الک هایی با قطر ۳۰ سانتیمتر و دارای توری ابریشمی استفاده میشه. به این صورت که کلاله های تازه زعفران رو در لایه ای به ضخامت ۲_۳ سانتی متر روی توری قرار میدیم وبعد الک رور به فاصله مناسب از منبع حرارتی قرار میدیم.با ردیف کردن چندین الک روی هم و تغییر دادن جاشون محصولمون به طور دقیق و یکنواخت خشک میشه.
انواع مختلف دستگاه خشک کن زعفران
۱_دستگاه خشک کن خورشیدی
این دستگاه از طریق جذب اشعه‌های خورشید، رطوبت رو از کلاله‌های زعفران خارج کرده و زعفرانو خشک میکنه.
۲_خشک کردن با انتقال هوا:
تواین دستگاه، هوای گرم مستقیماً با خود زعفران ارتباط پیدا میکنه. این دستگاه تونل‌های خشک کن داره و با کمک نیروی باد و بر اساس اختلاف جرمی میتونه گلبرگ و کلاله‌های زعفران را ازهمدیگه جدا کنه و محصول نهایی رو به صورت خشک شده در اختیارمون قرار میده.
۳_ خشک کردن با فشار هوا:
این روش خشک کردن زعفران زمانی مورد استفاده قرار میگیره که حرارت زیاد باعث از بین رفتن مواد مفید داخل زعفران بشه
مزایای استفاده کردن از خشک کن‌های صنعتی:
۱_کنترل دما رطوبت و انرژی تواین دستگاه‌ها خیلی ساده س.
۲_سرعت بالای خشک کردن با این دستگاه ها مزیت بزرگی تو خشک کردن زعفران به حساب میاد.
۳_امکان خشک کردن زعفران در سطح تجاری و با حجم زیاد با این دستگاه وجود داره.
۴_زعفرانی که با این دستگاه ها خشک می شه عطر و رنگ بی نظیر و ظاهر زیباییه که برای صادرات خیلی مهمه.
5- احتمال بروز خطا و از دست رفتن زعفران در این روش تقریباً هیچ می‌باشد.
6- خشک کردن زعفران با این دستگاه ها تضمینی برای حفظ رنگ و عطر و کیفیت زعفران شما می باشد.
