تناوب زراعی زعفران
تناوب زراعی زعفران به زبان خیلی ساده یعنی توی زمینی که قبلا زعفران کاشت شده، چند سال بعدش میشه زعفران دوباره بکاری؟ بزارید کمی واضح تر بگم. دوره تناوب یا همون پریود period یعنی تکرار یک رخ داد. یعنی یک اتفاقی هر چند وقت یک بار می تونه مجدد تکرار بشه. تناوب زراعی زعفران هم همینه، یعنی هر چند وقت یک بار می تونه یک زعفران توی یک مزرعه ای مجدد کشت کنی، بدون اینکه بخوای کار خاصی انجام بدی.
برای اینکه بدونیم دوره یا تناوب کاشت زعفران چند ساله است و بعد از چند سال میشه توی همون زمینی که به مدت 4-8 سال مداوم زیر کشت زعفران بوده، مجدد کشت زعفران رو انجام داد، نیاز داریم شما رو با پدیده ای آشنا کنیم به نام دگر آسیبی یا آللوپاتی. یعنی چی؟
دگرآسیبی یا آللوپاتی (Allelopathy) چیست؟
دگرآسیبی یا آللوپاتی (Allelopathy) یه سری ویژگیه که بعضی گیاهان دارن و با ترشح موادی خاص از ریشهٔ خودشون، مانع از رشد بقیه گیاهان می شن. یعنی چی؟ این گیاه زعفران، گیاهیه که از ریشه اش یک ماده سمی تولید می شه که همین باعث میشه اگه دوباره توی همون زمین بخوای زعفران بکاری، اون سم تولید شده باعث کاهش عملکرد زعفران تازه کاشته شده ما میشه و اصلاحا تناوب زراعی زعفران بلندتر میشه. پروفسوریاشی هارو فوجی، پژوهشگر برجسته رشته آللوپاتی (دگرآسیبی) در ژاپن، که به ایران اومده و 30 ساله داره درباره گیاهان آللوپاتی تحقیق و پژوهش میکنه میگه:
گیاهان در رقابت زیستی با هم، تركیباتی را تولید می كنند كه این ترشحات می تواند در امر درمان بسیار كاربردی و موثر باشد.
در میان گونه های مختلف گیاهی، گونه زعفران تركیبی بسیار قوی از نظر آللوپات دارد كه پس از چند سال به كاهش عملكرد گیاه می انجامد كه از نظر اقتصادی مطلوب نیست و باید روی آن كار مطالعاتی گسترده ای صورت گیرد.
خلاصه اینکه ماده و ترشحی که زعفران داره می تونه یه ماده کاربردی باشه، ولی برای خود گیاه و حتی گیاه های بعدی که توی همون زمین کاشته میشن مضره و در روند رشد شون اثرگذاره.برای خود گیاه زعفران هم خب معلومه اثرش منفی هست. پس حرف هم روستایی ها و کشاورزان قدیمی ما درست بوده! درسته اسم علمی پدیده رو نمی دونستن ولی بر اساس تجربه خوب فهمیده بودن که زمینی رو که زعفران کاشتن اگه بخوان بعد از دوره اول دوباره توی همون زمین زعفران برداشت کنن میزان عملکرد شون کمتر خواهد بود.
