زعفران گیاه و پیازی چند ساله از خانواده Iridaceae است که گلدهی آن در ابتدای پاییز بوده و دارای گل آبی رنگ آمیخته با قرمز و بنفش با کلاله‌های زرد و معطر است. زعفران که در غذاهای مدیترانه ای بسیار رایج است، چاشنی است که برای رنگ و بوی غذا استفاده می‌شود و دارای خواص زیادی است.
زعفران به خاطر رنگ و بوی بی‌نظیرش شهرت جهانی دارد. این گیاه علاوه بر کاربرد آشپزی، حاوی مواد مقوی قدرتمندی مانند سافرانال است. در طب گیاهی، زعفران در حال حاضر در بسیاری از شرایط از جمله استرس، کار زیاد، خلق و خوی بد، روحیه ضعیف، درد مفاصل، دندان درد، سندرم پیش از قاعدگی و… استفاده می‌شود.
خواص زعفران
- آنتی اکسیدان؛
- آرامش بخش؛
- هضم غذا را تحریک می‌کند؛
- سرشار از آهن و منیزیم؛
-
منشا زعفران کجاست؟
همانطور که گفته شد امروزه زعفران به خاطر خواص بسیارش از جمله آرام بخش، ضد افسردگی، مقوی، تقویت کننده جنسی، ضد التهاب، ضد درد، آنتی اکسیدان و … مورد تحسین قرار می‌گیرد. زعفران که به آن کروکوس زعفرانی یا کروکوس پرورشی نیز می‌گویند، گونه‌ای است که در طبیعت وجود ندارد. تکثیر گیاه فقط توسط انسان‌ها انجام می‌شود. گفته می‌شود که زعفران گیاهی با پوشش گیاهی معکوس است که در تابستان در یک دوره خواب بوده و از مهرماه شروع به گلدهی می‌کند.
این کلاله‌های زعفران است که برای استفاده در آشپزی و داروهای گیاهی مورد توجه قرار می‌گیرد. کلاله‌ها که با رنگ قرمز زیبایشان قابل تشخیص هستند، انتهای مادگی‌های گل‌ها هستند. برداشت بسیار دقیق است که زمان زیادی می‌برد. خوب است بدانید که زعفران اغلب به طلای سرخ لقب هم معروف است. زعفران عمدتاً در کشورهای اسپانیا، یونان، هند، ایران و مراکش کشت می‌شود. با این حال، در کشورهای دیگر از جمله فرانسه، ایتالیا، ترکیه، چین و ایالات متحده نیز تولیدات در مقیاس کوچکتر وجود دارد.
زعفران یک چاشنی پرکالری است و می‌توان گفت هر 100 گرم آن 352 کالری دارد ولی همانطور که می‌دانید مصرف زعفران همواره در حد خیلی کمی در غذا است بنابراین کالری خیلی زیادی را به بدن شما نمی‌رساند. به همین ترتیب، سرشار از مواد معدنی، عناصر کمیاب و ویتامین‌ها در هر 100 گرم است.
-
فواید زعفران چیست؟
زعفران فواید تغذیه‌ای زیادی دارد که با مصرف آن می‌توانید در کوتاه‌مدت نتایج فراوانی را دریافت کنید، از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قدرت تسکین‌دهنده
مقادر زیادی از منیزیم در زعفران موجود است که به عنوان یک شل‌کننده عضلانی عمل می‌کند، بنابراین برای کاهش گرفتگی و درد عضلانی توصیه می‌شود. اثر تسکین‌دهنده آن در بهبود خواب موثر خواهد بود و اثر آرام‌بخش منیزیم موجود در زعفران نیز در مواقع اضطراب یا استرس بسیار مفید است.
مسکن عالی
زعفران به عنوان یک مسکن بر روی سیستم عصبی عمل می‌کند و می‌توان از آن برای کاهش درد لثه و همچنین برای کاهش درد قاعدگی و کمردرد مرتبط با آن استفاده کرد.
فضایل گوارشی
زعفران که در دوزهای کم و دم کرده مصرف می‌شود، با تحریک کبد، فعالیت گوارشی خوب را تحریک می‌کند. همچنین عوارض مصرف الکل را کاهش می‌دهد.
منبع آهن و منگنز
آهن موجود در زعفران به انتقال اکسیژن در بدن کمک کرده و به تشکیل هموگلوبین هم کمک می‌کند. منگنز جذب بهتر آهن را تسهیل کرده و همچنین دفاع طبیعی را به ویژه در سطح کبد تقویت می‌کند.
سرشار از آنتی اکسیدان
غنی بودن از بتاکاروتن‌ها (یا کاروتنوئیدها) زعفران نقش آنتی اکسیدانی بسیار مهمی دارد. این به مبارزه با پیری سلولی کمک می‌کند و می‌تواند اثر ضد سرطانی داشته باشد.
ظاهر، ترکیب و قالب زعفران
زعفران گیاهی است علفی و دارای بنه، یعنی ساقه ذخیره به شکل پیاز دارد. تولیدکنندگان بنه را در پایان تابستان می‌کارند، در پاییز گلی از زمین بیرون می‌آید و در سطح زمین باقی می‌ماند. این گل دارای 3 گلبرگ و 3 کاسبرگ (برگهای کوچکی است که گل را احاطه کرده‌اند) که تقریباً یکسان هستند و به همین دلیل تشخیص آنها دشوار است ولی رنگ بنفش زیبایی دارند. در مرکز خود، گل دارای سه کلاله به رنگ قرمز روشن است.
علاوه بر گل، برگهای نازک، عمودی و سبز کم رنگ به تدریج به صورت عمودی ظاهر می‌شوند. برگها در طول زمستان باقی می‌مانند و در بهار ناپدید می‌شوند و گیاه زعفران وارد فاز خفته می‌شود. بنه‌ها توسط تولیدکنندگان جمع آوری می‌شوند تا برای فصل بعد آماده شوند.
گیاه زعفران گیاهی است که به خاطر گل‌هایش ارزشمند است. پس از برداشت محصول، یک مرحله هرس امکان بازیابی کلاله‌ها را فراهم می‌کند و سپس قبل از استفاده برای طعم و مزه و خواص درمانی آنها، خشک می‌شوند.
ظاهر و خواص زعفران چیست؟
کلاله‌های زعفران را می‌توان به صورت رشته‌ای به کار برد. آنها همچنین می‌توانند به اشکال دیگری مانند پودر، تنتور یا عصاره تبدیل شوند. سپس این اشکال مختلف را می‌توان به تنهایی یا ترکیب با سایر مواد فعال و همچنین در بسته‌بندی‌ها و اشکال مختلف گالنیک از جمله کپسول، قرص، ژل و … ارائه کرد.
